Coğrafi Terimler Sözlüğü

-A-

• Açık havza : Sularını denize dökebilen akarsulardır.
• Ada : Dört tarafı sular ile çevrili kara parçasıdır.
• Adaptasyon : Bir yerin veya mekanın şartlarına uyum sağlamaktır.
• Afet : Can ve mal kayıplarına yol açan deprem, tsunami, çığ gibi olaylardır.
• Akarsu : Kaynaklardan çıkan veya yağışlarla yeryüzüne düşen suların belli bir yatak doğrultusunda akmasıdır.
• Akarsu Rejimi : Akarsuyun taşıdığı su miktarının yıl içerisinde gösterdiği değişime denir.
• Akarsu Yatağı : Akarsuyun başladığı yer ile döküldüğü yer arasında aktığı çukura denir.
• Alçak Enlem : Orta kuşak ile ekvator arasında kalan bölgedir.
• Alüvyon : Akarsuyun taşıdığı kum, toprak gibi malzemelerdir.
• Anemometre : Rüzgarın hızını ölçmeye yarayan alettir.
• Antisiklon : Çevresindeki basınçdan daha yüksek bir basınca sahip olan bölgedir.
• Antropojen Bozkır : İnsan tarafından orman örtüsünün tahrip edilmesi sonucunda oluşan bozkırdır.
• Antropojeomoloji : İnsanın doğal hayata yaptığı tahribata denir.
• Aşınım : Rüzgar ya da sel ile verimli toprakların bir yerden başka bir yere taşınmasıdır.
• Atmosfer : Havaküre 
• Ay : Dünyanın uydusu olan gezegendir.
• Aydınlanma Çemberi : Dünyanın aydınlık ve karanlık yani gece ile gündüz yaşandığı sınıra denir.

-B-

• Badland : Yarı kurak bölgelerde oluşan sel sularıyla parçalanmış olan arazilerdir.
• Bağıl Nem : Belli bir sıcaklıktaki havanın neme doyma oranıdır.
• Bakı : Bir dağın güneş alan yamacına denir.
• Bankiz : Kutupların çevresindeki denizlerde suların donması ile oluşan buz kütleleridir.
• Bent : Akarsuyun birikmesi için önüne çekilen settir.
• Baraj Gölü : İnsanlar tarafından yapılan su birikintilerine denir.
• Barometre : Havabasıncını ölçen alettir.
• Baskın Yön : Bir bölgede rüzgarın sürekli estiği yöndür.
• Başkalaşım : Kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğramasıdır.
•  Bazalt : Yanardağdan çıkan lavların soğuması ile oluşan koyu renkli taştır.
• Birikinti Konisi : Akarsuların eğimlerinin azalması sonucunda taşıdıkları malzemeleri biriktirmesi ile oluşan şekildir.
• Blokdiyagram : Herhangi bir yerin farklı bakış açılarına göre çizilmiş üç boyutlu şekilleridir.
• Boğaz : birbirine yakın kara parçalarının deniz ile ayrılmasıdır.
• Botanik : Bitki bilimidir.
• Boylam : Dünyadaki herhangi bir yerin başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değerine denir.
• Bozkır : İlkbahar ile yeşeren yaz sıcaklığı ile kuruyan ot topluluğudur.
• Buzul : Kutuplarda ya da dağların yüksek kesimlerinde karların birikmesi veya sıkışması ile oluşan buz kütleleridir. 
• Buzul Göller : Buzulların aşındırdığı çanaklarda oluşan göllerdir. 

-C-

• Cevher : Madenlerin toprakla karışık olupve henüz işlenmemiş olan haline denir.
• Cezir : Gel-git demektir.
• Cephe :  Farklı özellik gösteren hava kütlelerinin karşılaşma alanlarına denir.
• Cephe Yağışları : Farklı sıcaklık özelliklerine sahip hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında oluşan yağış türüdür.
• Coğrafya : Yeryüzünü hem beşeri hem de fiziki yönleri ile araştıran bilimdir.
• Coğrafi Konum : Yeryüzündeki herhangi bir yerin konumuna denir.

-Ç-

• Çanak : Çevresine göre alçakda kalan yer.
• Çay : Derelerin birleşmesi ile oluşan akarsulardır.
• Çeltik : Kabuğu soyulmamış pirinç.
• Çentik Vadi : Akarsuyun derine doğru yaptığı aşındırmalar sonucunda oluşan genç vadilerdir.
• Çernezyom : Koyu renkli, kireçli ve humuslu olan çayır topraklarıdır.
• Çığ : Büyük kar kütlelerinin eğimli dağ yamacı boyunca hareket etmesine denir.
• Çorak Bölge : Verimli olmayan bölgelere denir.
• Çöl : Hiç yağış almayan ya da çok az alan bitki örtüsün çok cılız olduğu kurak yerlerdir.

-D-

• Dağ : Etrafına göre yüksekte kalan inişli çıkışlı bir yapıya sahip olan yer şeklidir.
• Dağ Çayırı : Ormanların görüldüğü son yerlerden sonra görünen ot topluluklarıdır.
• Dalga : Rüzgarın etkisi ile deniz veya göl sularının oluşturduğu salınımlardır.
• Debi : Akarsuyun herhangi bir yerinden bir saniyede geçen su miktarının metreküp cinsinden ifadesidir.
• Delta : Akarsuların denize döküldüğü yerlerde taşıdığı malzemeleri biriktirdiği yerdir.
• Deniz : Okyanusların karaların iç kısımlarına kadar ulaşan kollarına denir.
• Deprem : Kıtaların hareket etmesi ya da kırıklardan dolayı oluşan sallantılardır.
• Deprem Odağı : Depremin oluştuğu noktadır.
• Dere : Suyu az, boyu kısa akarsulardır.
• Dev Kazanı : akarsuların şelalelerden döküldükleri yerlerde oluşan çukurlardır.
• Diverjans : Hava kütlesinin merkezden çevreye doğru yayılmasıdır.
• Doruk : Bir dağın ya da tepenin en yüksek noktasına denir.
• Dönence : Güneş ışınlarının dünya üzerinde iki defa dik geldiği yerlere denir.
• Dünya : Gezegenler arasında insan yaşamına uygun olan yerdir.
• Dünya Ekseni : Dünyanın kendi etrafında dönerken izlediği yola denir.

-E-

• Eğim : İki yerin yükseltiye oranıdır.
• Ekinoks : Gece ve gündüz süresinin eşit olduğu zamandır.
• Ekoloji : Çevreyi inceleyen bilim dalıdır.
• Ekosistem : Belli bir bölgede yaşayan canlıların oluşturduğu birliktir.
• Ekzosfer :  Atmosferin son katına denir.
• Endemik Bitki : Belirli bir bölgede yetişen ve nadir bulunan bitkidir.
• Enlem : Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleline olan uzaklığının açısal ifade edilmesidir.
• Erime Dolini : Kalker yüzeyleri yağış suları tarafından eritilmesi sonucu oluşan şekillerdir.
• Erozyon : Toprağın akarsu veya rüzgar etkisiyle taşınmasıdır.
• Eş Aralık : İki izohips arasındaki mesafeye denir.
• Evren : Gök cisimlerinin bulunduğu, başlangıcı ve sonu olmayan yerdir.

-F-

• Falez : Kıyı boyunca uzanan dikliklerdir.
• Fasiyes : Tortullaşma ve çökelmenin meydana geldiği ortamdır.
• Fay : Yerkabuğunda bulunan kırıklardır.
• Fitocoğrafya : Bitki coğrafyasıdır.
• Fiyord Kıyı : Buzulların oluşturduğu vadilerin sular altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir.
• Fiziki Coğrafya : Doğal çevreyi inceleyen bilim dalıdır.
• Fiziki Harita : Yeryüzündeki yükselti ve çukurları farklı renklerle gösteren haritalardır.
• Formasyon : Bir jeolojik zamanda oluşan tabaka çizgisine denir.
• Fosil : Canlıların taşlaşmış kalıntılarıdır.
• Fümerol : Yanardağın tütmesi olayıdır.

-G-

• Galaksi : Yıldız kümesine verilen addır.
• Garig : Makilerin tahrip edilmesi sonucu oluşan bitkilerdir.
• Gayzer : Yer altındaki sıcak suların belli aralıklarla yeryüzüne doğru fışkırmasıdır.
• Gelgit : Deniz seviyesinde meydana gelen alçalma ve yükselmedir.
• Geoid : dünyanın şekline verilen addır.
• Glasiyel : Buzul devri demektir.
• Gnays : Granitin yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalması sonucunda oluşan kayaçtır.
• Göktaşı : Yeryüzüne düşen meteor parçalarıdır.
• Graben : Yerkabuğunun kırılması ya da faylanmasıyla alçakta kalan yere denir.
• Granit : Çatlaklı bi yapısı olan ve içinde mineral bulunan iç püskürük kayaçtır.

-H-

• Haliç : Gelgit etkisiyle akarsu ağızlarında oluşan kıyılardır.
• Hamsin : Mısır'dan Akdeniz'e doğru esen sıcak rüzgardır.
• Harita : Dünyanın tamamının ya da bir bölümünün kuşbakışı şekilde çizilmesidir.
• Havza : Akarsuyun kolları ile beslendiği alana denir.
• Heyelan : Yamaçlardaki toprakların yağış gibi faktörlerin de etkisiyle eğim yönünde kaymasıdır.
• Hidrofil Bitki : Suyu seven bitki türüdür.
• Hidroloji : Suyun özelliklerini inceleyen bilim dalına denir.
• Hidrosfer : Su küreye denir.
• Higrofit : Nemi seven bitkilere denir.
• Higrometre : Nemliliği ölçen araca denir.
• Humus : Bitki artıklarının birleşmesiyle oluşan koyu renkli maddelere denir.

-I-

• Irmak : Çayların birleşmesiyle oluşan akarsulardır.
• Işıma : Atmosferden Dünya'ya gelen güneş ışınlarının bir kısmının geri yansımasıdır

-İ-

• İç kuvvet : Enerjisini yerin derinliklerinden alan kuvvettir.
• İklim : Büyük bir bölgede etkili olan ve etkisi uzun yıllar değişmeyen hava koşullarıdır.
• İnterserpsiyon : Bitkilerin yaprak veya gözdesinde yağmur sularının tutulmasıdır.
• İzdüşüm Alan : Bir yerdeki yükselti ve çukurlar dikkate alınmadan heryeri dümdüz kabul ederek yapılan hesaplamalarla elde edilen alandır.
• İzobar : Eş basınç eğrisine denir.
• İzohips : Eş yükselti eğrisine denir.
• İzoseist : Eş depram eğrisine denir.
• İzoterm : Eş sıcaklık eğrisine denir.
• İzoterm Haritası : Yüksekliğe göre oluşturulan sıcaklık haritasına denir.

-J-

• Jeoloji : Yerkürenin yapısını ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
• Jeolojik Zaman : Dünya'nın oluşumundan günümüze kadar geçen süreye denir.
• Jeomorfoloji : Yerşekillerinin oluşumunu, dağılışını ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
• Jips : Suda kolayca çözülebilen alçı taşıdır.

-K-

• Kainat : Madde ve enerjiden oluşan sonsuz sistemdir.
• Kaldera : Çökme veya volkanik faaliyetler sonucunda oluşmuş büyük çukurlardır.
• Kalker : Erimiş kirecin birleşmesi ve katılaşması ile oluşur.
• Kapalı Havza : Sularını dökemeyen, gideğeni olmayan karsulardır.
• Karstik Bölge : Erimiş kayaçların bulunduğu bölgelerdir.
• Karstik Göller : Eriyebilen kayaçların olduğu bölgede oluşan göllerdir.
• Kasırga : Güçlü ve yıkıcı etkiye sahiprüzgarlardır.
• Kayaç : Yerkabuğunun temel elemanıdır.
• Kaynak : Yeraltı suyunun yeryüzüne çıktığı yere denir.
• Kıta : Okyanusların ortasında büyük adalar gibi duran kara kütleleridir.
• Kiltaşı : Killerin birleşerek oluşturduğu fiziksel tortul kayaçtır.
• Klimatoloji : İklm bilimidir.
• Konkordan : Tabakaların birbirlerinin üstüne gelmesine denir.
• Konveksiyonel Yağış : Isınan havanın yükselip soğuması ile oluşan yağış türüdür.
• Konverjans : Hava kütlelerinin birleşmesine denir.
• Koy : Denizin karaya doğru sokulduğu girintidir.
• Krater : Volkanın tepesinde bulunan yüksek duvarla çevrili çukurdur.
• Kroki : Bir yerin kuşbakışı görünüşünün ölçeksiz çizimidir.
• Kserofil : Kuraklığı seven bitkilerdir.
• Kutup : Dünyanın ekvatordan uzak güney ve kuzey uçlarıdır.
• Kümülüs Bulutları : Isınan havanın yükselip soğuması ile oluşan bulutlardır.

-L-

• Lagün : Denizden kumlarla ayrılmış küçük koy veya körfezdir.
• Lapilli : Volkan bacalarından çıkan küçük taneciklerdir.
• Laterit : Sıcak ve nemli bölgelerde görülen toprak çeşididir.
• Lav : Volkanlardan çıkan eriyik haldeki maddedir.
• Lejant : Harita üzerindeki işaretlerin açıklanmasıdır.
• Levha : Yerkabuğunu meydana getiren parçalardır.
• Lös : Kum ve kil karışımlı genellikle çöl bölgelerinde bulunan sarı renkli topraklardır.

-M-

• Maar : Volkanik patlamalar sonucunda oluşan büyük çukurlardır.
• Magma : Yerkabuğunun altında bulunan sıcak ve sıvı katmandır.
• Maki : Her mevsim yeşil kalan kısa boylu bodur ağaçlardan oluşan bitki örtüsüdür, genellikle Akdeniz bölgesinde görülür.
• Mantar Kaya : Toprağın alt kısmını rüzgarın oyması ile oluşan mantar görünümlü şekildir.
• Meltem : Günlük sıcaklık farklarından oluşan rüzgarlardır.
• Menderes : Akarsu eğiminin az olduğu yerlerde oluşan büklümlerdir.
• Mera : Hayvanların otlatıldığı yere denir.
• Mermer : Kalkerin yüksek sıcaklık ve basınç ile değişmesi sonucunda oluşur.
• Meteor : Gök cisimlerinden kopan ve yeryüzüne düşen parçalardır.
• Meteoroloji : Atmosferin özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
• Mikroklima : Etrafındaki iklimlere göre farklı olan ve dar bir alanda görülen iklim tipidir.
• Moren : Buzullarla taşınıp sürüklenmiş taş yığınlarıdır.
• Muson İklimi : Muson rüzgarları ile oluşan yazları yağışlı kışları kurak geçen iklim tipidir.

-N-

• Nadas : Tarlanın sürüldükten sonra bir ya da birkaç yıl dinlendirilmesidir.
• Nehir : Büyük ırmaklardır.
• Nem : Atmosferin içinde bulunan su buharına denir.
• Nimbüs Bulutları : Koyu renkli yağmur taşıyan bulutlardır. Kara bulutlarda denir.
• Nüfus : Sınırları belli bir alanda yaşayan insan topluluğudur.
• Nüfus Artış Hızı :  Bir yıl içerisindeki doğum ve ölümlere bağlı gerçekleşen nüfustur.
• Nüfus Yoğunluğu :  Belirli bir alanda yaşayan nüfusun o alana oranıdır.

-O-

• Oba : Göçebe hayvancılık yapanların geçici olarak yerleştikleri yerlerdir.
• Obruk : Baca veya kuyu şeklindeki derin çukurlardır.
• Obsidyen : Magmanın yeryüzüne çıkması sonucu oluşan cam şeklindeki dış püskürük kayaçtır.
• Okyanus : Kıtaları birbirinden ayıran büyük su kütleleridir. Canlı yaşamı fazladır.
• Organik Kaya : İçerisinde ölmüş canlı kalıntıları bulunan kayaç türüdür.
• Orman : Büyüklü küçüklü ağaçların oluşturduğu bitki örtüsü topluluğudur.
• Orman Üst Sınırı : Ormanların yetişebildiği en son sınırdır.
• Oragrafik Yağışlar : Nemli hava kütlesinin bir dağ yamacına çarparak yükselmesi sonucu oluşan yağış türüdür.
• Orojenez : Tortul tabakaların kıvrılması ve yükselmesi ile oluşan dağ oluşum hareketidir.
• Orojenik Hareket : Dağ oluşumunu meydana getiren harekettir.
• Ova : Çevresine göre çukurda kalan geniş düzlükler.
• Ozon Tabakası : Yeryüzüne zararlı ışınların gelmesini ve meteor düşmesini engelleyen koruyucu bi tabakadır.

-Ö-

• Ölçek : Gerçek ölçülerin kaç defa küçültüldüğünü gösteren küçültmedir.
• Örtü Buzulu : Çok geniş alanları kaplayan buzul türüne denir.
• Östatik Hareket : Kara üzerindeki buzulların erimesi sonucu okyanus veya denizlerde meydana yükselmeye denir.
• Özel Konum : Dünyadaki herhangi bir yerin denizlere, yerşekillerine, ülkelere göre bulunduğu konumdur.

-P-

• Paleontoloji : Fosilleri inceleyen bilim dalıdır.
• Paleocoğrafya : Geçmiş dönemlerin coğrafyasını inceleyen bilim dalıdır.
• Paleoklimatoloji : Geçmiş dönemlerin iklim özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
• Paleozoik Zaman : Birinci jeolojik zamana verilen addır.
• Pangea : Dünyadaki bütün kıtaların birleşik olduğu hale verilen addır.
• Perihel : dünyanın güneşe en yakın olduğu konuma verilen addır.
• Plan : Bir bölgenin görünümünü kuşbakışı şeklinde belli bir oranda küçülterek düzleme aktarmaktır.
• Plato : Akarsu vadilerince yarılmış düz ve geniş düzlüklere verilen addır.
• Podzol : Soğuk ve nemli bölgelerde bulunan açık renkli topraktır.
• Polar Hava : Kutup çevrelerinde oluşan soğuk havalardır.
• Polder : Su altında kalan topraklardır.
• Polye : Karstik arazilerdeki geniş düzlüklere verilen addır.
• Potamoloji : Akarsuları inceleyen bilim dalıdır.
• Poyraz : Türkiye'nin hemen her yerinde görülen rüzgardır.
• Projeksiyon : Dünyanın şeklinden dolayı çizimleri en az hata ile yapmak için kullanılan yöntemdir.
• Psodömaki : Karadeniz bölgesinde makilerin tahrip edilmesi ile oluşan bitki topluluğudur.
• Püskürük Kayalar : Lav püskürmesi sonucunda oluşan kayalara verilen addır.

-R-

• Reg : Çöllerdeki ince tabakanın taşınması sonucunda geriye kalan kalın tabakaya verilen addır.
• Regresyon : Sular altında kalan kara parçasının sular çekildikten sonra tekrar yüzeye çıkmasına denir.
• Rendzina : Humuslu karbonatlı topraktır.
• Resif Kıyıları : Mercan iskeletlerinin üst üste birikmesi sonucunda oluşur.
• Ria Kıyı Tipi :  Akarsu vadilerinin deniz suları altında kalması sonucunda oluşan kıyı tipidir.
• Rölyef : Yeryüzü şekillerine verilen addır.
• Rutubet : Havanın nemli olma durumudur.
• Rüzgar : Hava kütlelerinin yatay yönlü hareketlerine verilen addır.
• Rüzgar Erezyonu : Bitki örtüsünün zayıf olduğu yerlerde rüzgarın toprakları taşımasıdır.
• Rüzgar Frekansı : Bir yıl içerisinde rüzgarın belli bir yönden esme sıklığıdır.

-S-

• Sağanak : Aniden bastıran kısa süren şiddetli yağmurlardır.
• Samanyolu : Çok sayıdaki yıldızdan ve güneşten oluşan galaksiye denir.
• Samyeli : Türkiye de güneyden esen sıcak rüzgardır.
• Sarkıt : Karstik bölgelerdeki mağaralarda tavandan sarkan kireçli suyun kalıplaşmış halidir.
• Savan : Kuraklığa karşı dayanıklı bitkilerin bulunduğu alandır.
• Sedimanter Kaya : Tortullaşma sonucunda oluşan kayadır.
• Seki : Akarsuyun taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu basamaklardır.
• Sel : Sağanak yağmurlar ve kar sularının erimesi ile büyük bi su kütlesinin harekete geçmesidir.
• Sıradağ : Çok sayıdaki yan yana duran dağın oluşturduğu şekildir.
• Sirk : Buzulun ilk oluşmaya başladığı yerde oluşan küçük çukurlardır.
• Sirk Buzulu :  Dağların tepesinde küçük çanaklarda oluşmaya başlayan buz türüdür.
• Sirokko : Akdeniz ülkelerine güneyden esen sıcak rüzgardır.
• Sismograf : Depremin şiddetini ölçen alete verilen addır.
• Sismoloji : Deprem bilimidir.
• Speoloji : Mağara bilimine verilen addır.
• Subpolar : Orta kuşak ile kutuplar arasında kalan bölgelere verilen addır.
• Subtropikal : Tropikal bölgeler ile orta kuşak arasındaki geçiş alanlarına verilen addır.

-Ş-

• Şahit Kaya : Rüzgarın toprağın gevşek kısımlarını alıp götürmesi ve sık kısımlarının kalması ile oluşan kayaçtır.
• Şeryaj Örtüsü : Bir kütle üzerine başka bir kütlenin gelmesi ile oluşur.
• Şelale : Yüksekten akan su, çağlayan.
• Şelf : Deniz kıyısından 200 metre derinliğe kadar olan yere denir.
• Şemosfer : Atmosferin stratosfer ile iyonosfer arasında kalan bölgeye verilen addır.
• Şist : Kil taşıdır.

-T-

• Taban Suyu : .aAltda geçirimsiz tabaka ile üstdeki geçirimli tabaka arasında biriken su birikintisine denir.
• Tafoni : Rüzgarların oluşturduğu irili ufaklı kovyklarala verilen addır.
• Takke Buzulu : Dağın yamaçlarını tamamen kapatan buzul türüdür.
• Talveg : Akarsu yatağının en derin yerlerinin birleştiği çizgidir.
• Taşkın Ovası : Akarsuların taşıyıp biriktirdiği malzemelerle oluşan, eğimin az olduğu ovalardır.
• Tektonik : Yerkabuğunun yapısını ve onu meydana getiren olayları inceleyen bilim dalıdır.
• Tektonik Göl : Yerkabuğunda meydana gelen tektonik hareketler sonucu oluşan çanaklarda suların birikmesi ile oluşur.
• Termik Basınç : Dünyanın şekli nedeniyle ısınma ve soğuma durumana bağlı olarak oluşan basınçlardır.
• Terra Rosa : Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde bulunan kırmızı renkli topraklardır.
• Toprak : Kayaların fiziksel ya da kimyasal olarak çözülmeleri sonucunda oluşan örtüdür.
• Toprak Örtüsü : Rüzgarın veya suyun neden olduğu erezyonu engellemek için yetiştirilen bitkilerdir.
• Tortul : Çökelme sonucunda oluşan sıkışmış kayaçlardır.
• Transprasyon : Canlıların terleme olayına denir.
• Tropikal Hava : Ekvator ve çevresinde görülen sıcak havaya denir.
• Tsunami : Denizin altında oluşan depremler sonucunda oluşan dev dalgaların kara üzerine çıkarak tahribat yaratmasıdır.
• Tundra : Soğuğa dayanıklı ot topluluklarıdır.
• Turbülent Akış : Suyun dikey yönlü hareketi sonucunda oluşan akış tipidir.
• Tüf : Volkan patlaması sırasında açığa çıkan ince yapılı küllerdir.

-U-

• Uçurum : Kayaların çok dik olan yerleridir.
• Uvala : Karstik bir şekil olan dolin ve polyeden daha büyük olan çukurlardır.
• Uydu : Herhangi bir gezegenin etrafında dolanan gök cismidir.
• Uzay : Bütün gök cisimlerini içinde bulunduran sonsuz boşluk.

-Ü-

• Üçüncü Zaman : Günümüzden 2 milyon yıl önce sona eren zaman dilimidir.

-V-

• Vadi : Akarsuların aktığı uzun çukurlardır.
• Vaha : Çöldeki yaşam alanına verilen addır.
• Vejetasyon : Bir bölgedeki bitki topluluğunun meydana getirdiği örtüye denir.
• Volkan : Yerin içinde meydana gelen kızgın, sıcak maddedin yeryüzüne çıktığı yerdir.
• Volkan Bacası : Mağmanın yeryüzüne çıkana kadar izlediği yoldur.
• Volkan Camı : Lavların çabuk soğuması ile oluşan doğal camdır.
• Volkanik Göller : Volkanik patlamalar sonucu oluşan çukurlara suların birikmesi ile oluşan göllerdir.
• Volkanizma : Yeraltındaki mağmanın yeryüzüne doğru püskürmesidir.

-Y-

• Yağış : Havadaki nemin doyma noktasına ulaşması ve yeryüzüne çeşitli şekillerde geri dönmesidir.
• Yağmur : Buharın yeryüzüne su damlacıkları şeklinde geri dönmesidir.
• Yamaç : Yeryüzündeki eğimli alanlara verilen addır.
• Yanardağ : Mağmadan gelen lavların birikmesi ile oluşan dağlardır.
• Yapay Göl : Çeşitli amaçlar için insan eliyle yapılmış göllerdir.
• Yarımada : Üç tarafı denizlerle çevrili olan kara parçasıdır.
• Yarımküre : Hayali biz çizgi olan ekvatorun dünyayı iki eşit parçaya bölmesidir.
•  Yayla : Yaz aylarında tarım ve hayvancılık yapmak için çıkılan geçici yerleşmelerdir.
• Yer Kabuğu : Dünya'nın taş küre bölümüdür.
• Yeraltı Kaynakları : Yerin altında bulunan doğal minerallerdir.
• Yerel Saat : Bir yerin güneş konumuna göre düzenlenen saatidir.
• Yıldız : Kendiliğinden ışığı ve ısısı olan gök cismidir.
• Yoğunlaşma : Su buharının gaz, sıvı veya katı hale geçmesine denir.
• Yörünge : Dünya'nın güneş atrafında dönerken izlediği yola verilen addır.
• Yükselti : Bir yerin denizden itibaren ölçülen yüksekliğine verilen addır.

-Z-

• Zelzele : Deprem anlamına gelir.
• Zemheri : Karakış anlamına gelir.
• Ziraat : Tarım demektir.
• Zoocoğrafya : Hayvanların dağılışını inceleyen bilimdir.