24 Mayıs 2014 Cumartesi

Coğrafi Terimler Sözlüğü

-A-

  • Açık havza : Sularını denize dökebilen akarsulardır.
  • Ada : Dört tarafı sular ile çevrili kara parçasıdır.
  • Adaptasyon : Bir yerin veya mekanın şartlarına uyum sağlamaktır.
  • Afet : Can ve mal kayıplarına yol açan deprem, tsunami, çığ gibi olaylardır.
  • Akarsu : Kaynaklardan çıkan veya yağışlarla yeryüzüne düşen suların belli bir yatak doğrultusunda akmasıdır.
  • Akarsu Rejimi : Akarsuyun taşıdığı su miktarının yıl içerisinde gösterdiği değişime denir.
  • Akarsu Yatağı : Akarsuyun başladığı yer ile döküldüğü yer arasında aktığı çukura denir.
  • Alçak Enlem : Orta kuşak ile ekvator arasında kalan bölgedir.
  • Alüvyon : Akarsuyun taşıdığı kum, toprak gibi malzemelerdir.
  • Anemometre : Rüzgarın hızını ölçmeye yarayan alettir.
  • Antisiklon : Çevresindeki basınçdan daha yüksek bir basınca sahip olan bölgedir.
  • Antropojen Bozkır : İnsan tarafından orman örtüsünün tahrip edilmesi sonucunda oluşan bozkırdır.
  • Antropojeomoloji : İnsanın doğal hayata yaptığı tahribata denir.
  • Aşınım : Rüzgar ya da sel ile verimli toprakların bir yerden başka bir yere taşınmasıdır.
  • Atmosfer : Havaküre 
  • Ay : Dünyanın uydusu olan gezegendir.
  • Aydınlanma Çemberi : Dünyanın aydınlık ve karanlık yani gece ile gündüz yaşandığı sınıra denir.

-B-

  • Badland : Yarı kurak bölgelerde oluşan sel sularıyla parçalanmış olan arazilerdir.
  • Bağıl Nem : Belli bir sıcaklıktaki havanın neme doyma oranıdır.
  • Bakı : Bir dağın güneş alan yamacına denir.
  • Bankiz : Kutupların çevresindeki denizlerde suların donması ile oluşan buz kütleleridir.
  • Bent : Akarsuyun birikmesi için önüne çekilen settir.
  • Baraj Gölü : İnsanlar tarafından yapılan su birikintilerine denir.
  • Barometre : Havabasıncını ölçen alettir.
  • Baskın Yön : Bir bölgede rüzgarın sürekli estiği yöndür.
  • Başkalaşım : Kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğramasıdır.
  •  Bazalt : Yanardağdan çıkan lavların soğuması ile oluşan koyu renkli taştır.
  • Birikinti Konisi : Akarsuların eğimlerinin azalması sonucunda taşıdıkları malzemeleri biriktirmesi ile oluşan şekildir.
  • Blokdiyagram : Herhangi bir yerin farklı bakış açılarına göre çizilmiş üç boyutlu şekilleridir.
  • Boğaz : birbirine yakın kara parçalarının deniz ile ayrılmasıdır.
  • Botanik : Bitki bilimidir.
  • Boylam : Dünyadaki herhangi bir yerin başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değerine denir.
  • Bozkır : İlkbahar ile yeşeren yaz sıcaklığı ile kuruyan ot topluluğudur.
  • Buzul : Kutuplarda ya da dağların yüksek kesimlerinde karların birikmesi veya sıkışması ile oluşan buz kütleleridir. 
  • Buzul Göller : Buzulların aşındırdığı çanaklarda oluşan göllerdir. 
-C-

  • Cevher : Madenlerin toprakla karışık olupve henüz işlenmemiş olan haline denir.
  • Cezir : Gel-git demektir.
  • Cephe :  Farklı özellik gösteren hava kütlelerinin karşılaşma alanlarına denir.
  • Cephe Yağışları : Farklı sıcaklık özelliklerine sahip hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında oluşan yağış türüdür.
  • Coğrafya : Yeryüzünü hem beşeri hem de fiziki yönleri ile araştıran bilimdir.
  • Coğrafi Konum : Yeryüzündeki herhangi bir yerin konumuna denir.

-Ç-

  • Çanak : Çevresine göre alçakda kalan yer.
  • Çay : Derelerin birleşmesi ile oluşan akarsulardır.
  • Çeltik : Kabuğu soyulmamış pirinç.
  • Çentik Vadi : Akarsuyun derine doğru yaptığı aşındırmalar sonucunda oluşan genç vadilerdir.
  • Çernezyom : Koyu renkli, kireçli ve humuslu olan çayır topraklarıdır.
  • Çığ : Büyük kar kütlelerinin eğimli dağ yamacı boyunca hareket etmesine denir.
  • Çorak Bölge : Verimli olmayan bölgelere denir.
  • Çöl : Hiç yağış almayan ya da çok az alan bitki örtüsün çok cılız olduğu kurak yerlerdir.

-D-

  • Dağ : Etrafına göre yüksekte kalan inişli çıkışlı bir yapıya sahip olan yer şeklidir.
  • Dağ Çayırı : Ormanların görüldüğü son yerlerden sonra görünen ot topluluklarıdır.
  • Dalga : Rüzgarın etkisi ile deniz veya göl sularının oluşturduğu salınımlardır.
  • Debi : Akarsuyun herhangi bir yerinden bir saniyede geçen su miktarının metreküp cinsinden ifadesidir.
  • Delta : Akarsuların denize döküldüğü yerlerde taşıdığı malzemeleri biriktirdiği yerdir.
  • Deniz : Okyanusların karaların iç kısımlarına kadar ulaşan kollarına denir.
  • Deprem : Kıtaların hareket etmesi ya da kırıklardan dolayı oluşan sallantılardır.
  • Deprem Odağı : Depremin oluştuğu noktadır.
  • Dere : Suyu az, boyu kısa akarsulardır.
  • Dev Kazanı : akarsuların şelalelerden döküldükleri yerlerde oluşan çukurlardır.
  • Diverjans : Hava kütlesinin merkezden çevreye doğru yayılmasıdır.
  • Doruk : Bir dağın ya da tepenin en yüksek noktasına denir.
  • Dönence : Güneş ışınlarının dünya üzerinde iki defa dik geldiği yerlere denir.
  • Dünya : Gezegenler arasında insan yaşamına uygun olan yerdir.
  • Dünya Ekseni : Dünyanın kendi etrafında dönerken izlediği yola denir.

-E-

  • Eğim : İki yerin yükseltiye oranıdır.
  • Ekinoks : Gece ve gündüz süresinin eşit olduğu zamandır.
  • Ekoloji : Çevreyi inceleyen bilim dalıdır.
  • Ekosistem : Belli bir bölgede yaşayan canlıların oluşturduğu birliktir.
  • Ekzosfer :  Atmosferin son katına denir.
  • Endemik Bitki : Belirli bir bölgede yetişen ve nadir bulunan bitkidir.
  • Enlem : Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleline olan uzaklığının açısal ifade edilmesidir.
  • Erime Dolini : Kalker yüzeyleri yağış suları tarafından eritilmesi sonucu oluşan şekillerdir.
  • Erozyon : Toprağın akarsu veya rüzgar etkisiyle taşınmasıdır.
  • Eş Aralık : İki izohips arasındaki mesafeye denir.
  • Evren : Gök cisimlerinin bulunduğu, başlangıcı ve sonu olmayan yerdir.

-F-

  • Falez : Kıyı boyunca uzanan dikliklerdir.
  • Fasiyes : Tortullaşma ve çökelmenin meydana geldiği ortamdır.
  • Fay : Yerkabuğunda bulunan kırıklardır.
  • Fitocoğrafya : Bitki coğrafyasıdır.
  • Fiyord Kıyı : Buzulların oluşturduğu vadilerin sular altında kalmasıyla oluşan kıyı tipidir.
  • Fiziki Coğrafya : Doğal çevreyi inceleyen bilim dalıdır.
  • Fiziki Harita : Yeryüzündeki yükselti ve çukurları farklı renklerle gösteren haritalardır.
  • Formasyon : Bir jeolojik zamanda oluşan tabaka çizgisine denir.
  • Fosil : Canlıların taşlaşmış kalıntılarıdır.
  • Fümerol : Yanardağın tütmesi olayıdır.

-G-

  • Galaksi : Yıldız kümesine verilen addır.
  • Garig : Makilerin tahrip edilmesi sonucu oluşan bitkilerdir.
  • Gayzer : Yer altındaki sıcak suların belli aralıklarla yeryüzüne doğru fışkırmasıdır.
  • Gelgit : Deniz seviyesinde meydana gelen alçalma ve yükselmedir.
  • Geoid : dünyanın şekline verilen addır.
  • Glasiyel : Buzul devri demektir.
  • Gnays : Granitin yüksek sıcaklık ve basınca maruz kalması sonucunda oluşan kayaçtır.
  • Göktaşı : Yeryüzüne düşen meteor parçalarıdır.
  • Graben : Yerkabuğunun kırılması ya da faylanmasıyla alçakta kalan yere denir.
  • Granit : Çatlaklı bi yapısı olan ve içinde mineral bulunan iç püskürük kayaçtır.

-H-

  • Haliç : Gelgit etkisiyle akarsu ağızlarında oluşan kıyılardır.
  • Hamsin : Mısır'dan Akdeniz'e doğru esen sıcak rüzgardır.
  • Harita : Dünyanın tamamının ya da bir bölümünün kuşbakışı şekilde çizilmesidir.
  • Havza : Akarsuyun kolları ile beslendiği alana denir.
  • Heyelan : Yamaçlardaki toprakların yağış gibi faktörlerin de etkisiyle eğim yönünde kaymasıdır.
  • Hidrofil Bitki : Suyu seven bitki türüdür.
  • Hidroloji : Suyun özelliklerini inceleyen bilim dalına denir.
  • Hidrosfer : Su küreye denir.
  • Higrofit : Nemi seven bitkilere denir.
  • Higrometre : Nemliliği ölçen araca denir.
  • Humus : Bitki artıklarının birleşmesiyle oluşan koyu renkli maddelere denir.

-I-

  • Irmak : Çayların birleşmesiyle oluşan akarsulardır.
  • Işıma : Atmosferden Dünya'ya gelen güneş ışınlarının bir kısmının geri yansımasıdır

-İ-

  • İç kuvvet : Enerjisini yerin derinliklerinden alan kuvvettir.
  • İklim : Büyük bir bölgede etkili olan ve etkisi uzun yıllar değişmeyen hava koşullarıdır.
  • İnterserpsiyon : Bitkilerin yaprak veya gözdesinde yağmur sularının tutulmasıdır.
  • İzdüşüm Alan : Bir yerdeki yükselti ve çukurlar dikkate alınmadan heryeri dümdüz kabul ederek yapılan hesaplamalarla elde edilen alandır.
  • İzobar : Eş basınç eğrisine denir.
  • İzohips : Eş yükselti eğrisine denir.
  • İzoseist : Eş depram eğrisine denir.
  • İzoterm : Eş sıcaklık eğrisine denir.
  • İzoterm Haritası : Yüksekliğe göre oluşturulan sıcaklık haritasına denir.

-J-

  • Jeoloji : Yerkürenin yapısını ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
  • Jeolojik Zaman : Dünya'nın oluşumundan günümüze kadar geçen süreye denir.
  • Jeomorfoloji : Yerşekillerinin oluşumunu, dağılışını ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
  • Jips : Suda kolayca çözülebilen alçı taşıdır.

-K-

  • Kainat : Madde ve enerjiden oluşan sonsuz sistemdir.
  • Kaldera : Çökme veya volkanik faaliyetler sonucunda oluşmuş büyük çukurlardır.
  • Kalker : Erimiş kirecin birleşmesi ve katılaşması ile oluşur.
  • Kapalı Havza : Sularını dökemeyen, gideğeni olmayan karsulardır.
  • Karstik Bölge : Erimiş kayaçların bulunduğu bölgelerdir.
  • Karstik Göller : Eriyebilen kayaçların olduğu bölgede oluşan göllerdir.
  • Kasırga : Güçlü ve yıkıcı etkiye sahiprüzgarlardır.
  • Kayaç : Yerkabuğunun temel elemanıdır.
  • Kaynak : Yeraltı suyunun yeryüzüne çıktığı yere denir.
  • Kıta : Okyanusların ortasında büyük adalar gibi duran kara kütleleridir.
  • Kiltaşı : Killerin birleşerek oluşturduğu fiziksel tortul kayaçtır.
  • Klimatoloji : İklm bilimidir.
  • Konkordan : Tabakaların birbirlerinin üstüne gelmesine denir.
  • Konveksiyonel Yağış : Isınan havanın yükselip soğuması ile oluşan yağış türüdür.
  • Konverjans : Hava kütlelerinin birleşmesine denir.
  • Koy : Denizin karaya doğru sokulduğu girintidir.
  • Krater : Volkanın tepesinde bulunan yüksek duvarla çevrili çukurdur.
  • Kroki : Bir yerin kuşbakışı görünüşünün ölçeksiz çizimidir.
  • Kserofil : Kuraklığı seven bitkilerdir.
  • Kutup : Dünyanın ekvatordan uzak güney ve kuzey uçlarıdır.
  • Kümülüs Bulutları : Isınan havanın yükselip soğuması ile oluşan bulutlardır.

-L-

  • Lagün : Denizden kumlarla ayrılmış küçük koy veya körfezdir.
  • Lapilli : Volkan bacalarından çıkan küçük taneciklerdir.
  • Laterit : Sıcak ve nemli bölgelerde görülen toprak çeşididir.
  • Lav : Volkanlardan çıkan eriyik haldeki maddedir.
  • Lejant : Harita üzerindeki işaretlerin açıklanmasıdır.
  • Levha : Yerkabuğunu meydana getiren parçalardır.
  • Lös : Kum ve kil karışımlı genellikle çöl bölgelerinde bulunan sarı renkli topraklardır.

-M-

  • Maar : Volkanik patlamalar sonucunda oluşan büyük çukurlardır.
  • Magma : Yerkabuğunun altında bulunan sıcak ve sıvı katmandır.
  • Maki : Her mevsim yeşil kalan kısa boylu bodur ağaçlardan oluşan bitki örtüsüdür, genellikle Akdeniz bölgesinde görülür.
  • Mantar Kaya : Toprağın alt kısmını rüzgarın oyması ile oluşan mantar görünümlü şekildir.
  • Meltem : Günlük sıcaklık farklarından oluşan rüzgarlardır.
  • Menderes : Akarsu eğiminin az olduğu yerlerde oluşan büklümlerdir.
  • Mera : Hayvanların otlatıldığı yere denir.
  • Mermer : Kalkerin yüksek sıcaklık ve basınç ile değişmesi sonucunda oluşur.
  • Meteor : Gök cisimlerinden kopan ve yeryüzüne düşen parçalardır.
  • Meteoroloji : Atmosferin özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
  • Mikroklima : Etrafındaki iklimlere göre farklı olan ve dar bir alanda görülen iklim tipidir.
  • Moren : Buzullarla taşınıp sürüklenmiş taş yığınlarıdır.
  • Muson İklimi : Muson rüzgarları ile oluşan yazları yağışlı kışları kurak geçen iklim tipidir.

-N-

  • Nadas : Tarlanın sürüldükten sonra bir ya da birkaç yıl dinlendirilmesidir.
  • Nehir : Büyük ırmaklardır.
  • Nem : Atmosferin içinde bulunan su buharına denir.
  • Nimbüs Bulutları : Koyu renkli yağmur taşıyan bulutlardır. Kara bulutlarda denir.
  • Nüfus : Sınırları belli bir alanda yaşayan insan topluluğudur.
  • Nüfus Artış Hızı :  Bir yıl içerisindeki doğum ve ölümlere bağlı gerçekleşen nüfustur.
  • Nüfus Yoğunluğu :  Belirli bir alanda yaşayan nüfusun o alana oranıdır.

-O-

  • Oba : Göçebe hayvancılık yapanların geçici olarak yerleştikleri yerlerdir.
  • Obruk : Baca veya kuyu şeklindeki derin çukurlardır.
  • Obsidyen : Magmanın yeryüzüne çıkması sonucu oluşan cam şeklindeki dış püskürük kayaçtır.
  • Okyanus : Kıtaları birbirinden ayıran büyük su kütleleridir. Canlı yaşamı fazladır.
  • Organik Kaya : İçerisinde ölmüş canlı kalıntıları bulunan kayaç türüdür.
  • Orman : Büyüklü küçüklü ağaçların oluşturduğu bitki örtüsü topluluğudur.
  • Orman Üst Sınırı : Ormanların yetişebildiği en son sınırdır.
  • Oragrafik Yağışlar : Nemli hava kütlesinin bir dağ yamacına çarparak yükselmesi sonucu oluşan yağış türüdür.
  • Orojenez : Tortul tabakaların kıvrılması ve yükselmesi ile oluşan dağ oluşum hareketidir.
  • Orojenik Hareket : Dağ oluşumunu meydana getiren harekettir.
  • Ova : Çevresine göre çukurda kalan geniş düzlükler.
  • Ozon Tabakası : Yeryüzüne zararlı ışınların gelmesini ve meteor düşmesini engelleyen koruyucu bi tabakadır.

-Ö-

  • Ölçek : Gerçek ölçülerin kaç defa küçültüldüğünü gösteren küçültmedir.
  • Örtü Buzulu : Çok geniş alanları kaplayan buzul türüne denir.
  • Östatik Hareket : Kara üzerindeki buzulların erimesi sonucu okyanus veya denizlerde meydana yükselmeye denir.
  • Özel Konum : Dünyadaki herhangi bir yerin denizlere, yerşekillerine, ülkelere göre bulunduğu konumdur.
-P-

  • Paleontoloji : Fosilleri inceleyen bilim dalıdır.
  • Paleocoğrafya : Geçmiş dönemlerin coğrafyasını inceleyen bilim dalıdır.
  • Paleoklimatoloji : Geçmiş dönemlerin iklim özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
  • Paleozoik Zaman : Birinci jeolojik zamana verilen addır.
  • Pangea : Dünyadaki bütün kıtaların birleşik olduğu hale verilen addır.
  • Perihel : dünyanın güneşe en yakın olduğu konuma verilen addır.
  • Plan : Bir bölgenin görünümünü kuşbakışı şeklinde belli bir oranda küçülterek düzleme aktarmaktır.
  • Plato : Akarsu vadilerince yarılmış düz ve geniş düzlüklere verilen addır.
  • Podzol : Soğuk ve nemli bölgelerde bulunan açık renkli topraktır.
  • Polar Hava : Kutup çevrelerinde oluşan soğuk havalardır.
  • Polder : Su altında kalan topraklardır.
  • Polye : Karstik arazilerdeki geniş düzlüklere verilen addır.
  • Potamoloji : Akarsuları inceleyen bilim dalıdır.
  • Poyraz : Türkiye'nin hemen her yerinde görülen rüzgardır.
  • Projeksiyon : Dünyanın şeklinden dolayı çizimleri en az hata ile yapmak için kullanılan yöntemdir.
  • Psodömaki : Karadeniz bölgesinde makilerin tahrip edilmesi ile oluşan bitki topluluğudur.
  • Püskürük Kayalar : Lav püskürmesi sonucunda oluşan kayalara verilen addır.

-R-

  • Reg : Çöllerdeki ince tabakanın taşınması sonucunda geriye kalan kalın tabakaya verilen addır.
  • Regresyon : Sular altında kalan kara parçasının sular çekildikten sonra tekrar yüzeye çıkmasına denir.
  • Rendzina : Humuslu karbonatlı topraktır.
  • Resif Kıyıları : Mercan iskeletlerinin üst üste birikmesi sonucunda oluşur.
  • Ria Kıyı Tipi :  Akarsu vadilerinin deniz suları altında kalması sonucunda oluşan kıyı tipidir.
  • Rölyef : Yeryüzü şekillerine verilen addır.
  • Rutubet : Havanın nemli olma durumudur.
  • Rüzgar : Hava kütlelerinin yatay yönlü hareketlerine verilen addır.
  • Rüzgar Erezyonu : Bitki örtüsünün zayıf olduğu yerlerde rüzgarın toprakları taşımasıdır.
  • Rüzgar Frekansı : Bir yıl içerisinde rüzgarın belli bir yönden esme sıklığıdır.

-S-

  • Sağanak : Aniden bastıran kısa süren şiddetli yağmurlardır.
  • Samanyolu : Çok sayıdaki yıldızdan ve güneşten oluşan galaksiye denir.
  • Samyeli : Türkiye de güneyden esen sıcak rüzgardır.
  • Sarkıt : Karstik bölgelerdeki mağaralarda tavandan sarkan kireçli suyun kalıplaşmış halidir.
  • Savan : Kuraklığa karşı dayanıklı bitkilerin bulunduğu alandır.
  • Sedimanter Kaya : Tortullaşma sonucunda oluşan kayadır.
  • Seki : Akarsuyun taşıdığı alüvyonlarla oluşturduğu basamaklardır.
  • Sel : Sağanak yağmurlar ve kar sularının erimesi ile büyük bi su kütlesinin harekete geçmesidir.
  • Sıradağ : Çok sayıdaki yan yana duran dağın oluşturduğu şekildir.
  • Sirk : Buzulun ilk oluşmaya başladığı yerde oluşan küçük çukurlardır.
  • Sirk Buzulu :  Dağların tepesinde küçük çanaklarda oluşmaya başlayan buz türüdür.
  • Sirokko : Akdeniz ülkelerine güneyden esen sıcak rüzgardır.
  • Sismograf : Depremin şiddetini ölçen alete verilen addır.
  • Sismoloji : Deprem bilimidir.
  • Speoloji : Mağara bilimine verilen addır.
  • Subpolar : Orta kuşak ile kutuplar arasında kalan bölgelere verilen addır.
  • Subtropikal : Tropikal bölgeler ile orta kuşak arasındaki geçiş alanlarına verilen addır.

-Ş-

  • Şahit Kaya : Rüzgarın toprağın gevşek kısımlarını alıp götürmesi ve sık kısımlarının kalması ile oluşan kayaçtır.
  • Şeryaj Örtüsü : Bir kütle üzerine başka bir kütlenin gelmesi ile oluşur.
  • Şelale : Yüksekten akan su, çağlayan.
  • Şelf : Deniz kıyısından 200 metre derinliğe kadar olan yere denir.
  • Şemosfer : Atmosferin stratosfer ile iyonosfer arasında kalan bölgeye verilen addır.
  • Şist : Kil taşıdır.

-T-

  • Taban Suyu : .aAltda geçirimsiz tabaka ile üstdeki geçirimli tabaka arasında biriken su birikintisine denir.
  • Tafoni : Rüzgarların oluşturduğu irili ufaklı kovyklarala verilen addır.
  • Takke Buzulu : Dağın yamaçlarını tamamen kapatan buzul türüdür.
  • Talveg : Akarsu yatağının en derin yerlerinin birleştiği çizgidir.
  • Taşkın Ovası : Akarsuların taşıyıp biriktirdiği malzemelerle oluşan, eğimin az olduğu ovalardır.
  • Tektonik : Yerkabuğunun yapısını ve onu meydana getiren olayları inceleyen bilim dalıdır.
  • Tektonik Göl : Yerkabuğunda meydana gelen tektonik hareketler sonucu oluşan çanaklarda suların birikmesi ile oluşur.
  • Termik Basınç : Dünyanın şekli nedeniyle ısınma ve soğuma durumana bağlı olarak oluşan basınçlardır.
  • Terra Rosa : Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde bulunan kırmızı renkli topraklardır.
  • Toprak : Kayaların fiziksel ya da kimyasal olarak çözülmeleri sonucunda oluşan örtüdür.
  • Toprak Örtüsü : Rüzgarın veya suyun neden olduğu erezyonu engellemek için yetiştirilen bitkilerdir.
  • Tortul : Çökelme sonucunda oluşan sıkışmış kayaçlardır.
  • Transprasyon : Canlıların terleme olayına denir.
  • Tropikal Hava : Ekvator ve çevresinde görülen sıcak havaya denir.
  • Tsunami : Denizin altında oluşan depremler sonucunda oluşan dev dalgaların kara üzerine çıkarak tahribat yaratmasıdır.
  • Tundra : Soğuğa dayanıklı ot topluluklarıdır.
  • Turbülent Akış : Suyun dikey yönlü hareketi sonucunda oluşan akış tipidir.
  • Tüf : Volkan patlaması sırasında açığa çıkan ince yapılı küllerdir.

-U-

  • Uçurum : Kayaların çok dik olan yerleridir.
  • Uvala : Karstik bir şekil olan dolin ve polyeden daha büyük olan çukurlardır.
  • Uydu : Herhangi bir gezegenin etrafında dolanan gök cismidir.
  • Uzay : Bütün gök cisimlerini içinde bulunduran sonsuz boşluk.

-Ü-

  • Üçüncü Zaman : Günümüzden 2 milyon yıl önce sona eren zaman dilimidir.

-V-

  • Vadi : Akarsuların aktığı uzun çukurlardır.
  • Vaha : Çöldeki yaşam alanına verilen addır.
  • Vejetasyon : Bir bölgedeki bitki topluluğunun meydana getirdiği örtüye denir.
  • Volkan : Yerin içinde meydana gelen kızgın, sıcak maddedin yeryüzüne çıktığı yerdir.
  • Volkan Bacası : Mağmanın yeryüzüne çıkana kadar izlediği yoldur.
  • Volkan Camı : Lavların çabuk soğuması ile oluşan doğal camdır.
  • Volkanik Göller : Volkanik patlamalar sonucu oluşan çukurlara suların birikmesi ile oluşan göllerdir.
  • Volkanizma : Yeraltındaki mağmanın yeryüzüne doğru püskürmesidir.

-Y-

  • Yağış : Havadaki nemin doyma noktasına ulaşması ve yeryüzüne çeşitli şekillerde geri dönmesidir.
  • Yağmur : Buharın yeryüzüne su damlacıkları şeklinde geri dönmesidir.
  • Yamaç : Yeryüzündeki eğimli alanlara verilen addır.
  • Yanardağ : Mağmadan gelen lavların birikmesi ile oluşan dağlardır.
  • Yapay Göl : Çeşitli amaçlar için insan eliyle yapılmış göllerdir.
  • Yarımada : Üç tarafı denizlerle çevrili olan kara parçasıdır.
  • Yarımküre : Hayali biz çizgi olan ekvatorun dünyayı iki eşit parçaya bölmesidir.
  •  Yayla : Yaz aylarında tarım ve hayvancılık yapmak için çıkılan geçici yerleşmelerdir.
  • Yer Kabuğu : Dünya'nın taş küre bölümüdür.
  • Yeraltı Kaynakları : Yerin altında bulunan doğal minerallerdir.
  • Yerel Saat : Bir yerin güneş konumuna göre düzenlenen saatidir.
  • Yıldız : Kendiliğinden ışığı ve ısısı olan gök cismidir.
  • Yoğunlaşma : Su buharının gaz, sıvı veya katı hale geçmesine denir.
  • Yörünge : Dünya'nın güneş atrafında dönerken izlediği yola verilen addır.
  • Yükselti : Bir yerin denizden itibaren ölçülen yüksekliğine verilen addır.

-Z-

  • Zelzele : Deprem anlamına gelir.
  • Zemheri : Karakış anlamına gelir.
  • Ziraat : Tarım demektir.
  • Zoocoğrafya : Hayvanların dağılışını inceleyen bilimdir.

2 Nisan 2014 Çarşamba

Coğrafi Bilgi Sistemi

   Dünyadaki karmaşık sosyal, ekonomik ve çevresel gibi sorunların çözümüne yönelik mekana göre kullanıcıya yardımcı olması için büyük hacimli coğrafi verilerin toplanması, depolanması, işlenmesi ve sunulmasına yardımcı olan yazılım ve yöntemlerin toplalamına denir. Diğer bir deyişle Coğrafi Bilgi Sistemleri konuma dayalı gözlemlerle elde edilen bilgilerin toplanması, saklanması ve kullanıcıya sunulmasını gerçekleştiren bir bilgi sistemidir.
   Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), İngilizce Geographical İnformation Systems (GIS) ifadesinin Türkçeye çevrilmiş halidir. Coğrafi Bilgi Sistemi'nin kullanıcılarının farklı disiplinlerden olmasından dolayı bu kavram değişik şekillerde de tanımlanmaktadır.
   Coğrafi Bilgi Sistemi ile Sosyal Bilgiler dersi arasında bir bağ bulunmaktadır. Şöyleki son yıllarda hazırlanan Sosyal Bilgiler programında öğrenciyi kısıtlayan, öğretmen merkezli anlatım yerine, öğrenci merkezli bir program oluşturulması üzerinde durulmuştur. ancak bu yöntemde öğretmenler pek etkili olamamışlardır. bu durumu ortadan kaldırarak daha etkili bir Sosyal Bilgiler öğretimi yapılması için Coğrafi Bilgi Sistemleri teknolojisi ile diğer teknolojik gelişmelerden yararlanılması gerekmektedir.
   Sosyal Bilgiler dersi öğrencileri hayata hazırlayan ve toplum ile bütünleşip kaynaşmasını sağlayan derslerin başında gelmektedir. Bundan dolayı Sosyal Bilgiler dersinin yöntem ve teknikler kullanarak anlatılması bilinçli bir toplum oluşturmak için önemli bir yere sahiptir.

Neden Coğrafya

   Coğrafya öğrenmek, yaşadığımız çevreyi ve çevremizde meydana gelen olayları anlamlandırmamız ve bunu bir eğitimci olarak daha iyi ve bilgili bi şekilde gelecek kuşaklara aktarmaktır. Coğrafya insan yaşadığı yer, ülkesi hakkında bilgi sahibi olur. Çünkü coğrafya öğrenen kişi ülkesinin konumunu, yerşekillerini, iklim özellikleri hakkında bilgi sahibi olur ve neyin ne olması gerektiğini ve buna nazaran ülkenin nasıl kalkınacağı hakkında fikir yürütür.
   Coğrafya öğretiminin amacı ise ülkemizde ve dünyada gelen coğrafi olaylar hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bu amaç doğrultusunda çevremizi ve insanları iyi tanıyarak mekan kullanımını doğru ve etkin bir biçimde kullanmalıyız ve insan ve doğa arasındaki etkileşimi tanıyıp geleceği düşünerek çevremizi ve doğayı korumalıyız.
   Coğrafya derslerinde öğrendiğimiz bilgiler bize hayatın içinde bulunan bazı konularda yardımcı olur. Bunlardan bazıları:

  1. Yer ve yön bulmamızda bize yardımcı olur.
  2. Haritaları yorumlamamızı öğretir.
  3. Çevre bilinci oluşturur.
  4. Ülkemizi anlamamızı ve diğer ülkeler ile kıyaslamamızı sağlar.
  5. Dünyada meydana gelen doğal afetleri anlamamızı ve yorumlamamızı sağlar.
Ve bundan dolayıdır ki coğrafya geçmişten beri dünyayı, insanı ve çevresindekileri anlamakta önemli bir yere sahip olmuştur. Bu yüzden coğrafya öğrenimine gereken önem ve ilgiyi göstererek coğrafyanın gelişmesine katkıda bulunmalıyız.

Coğrafi Belgeseller

Dünyanın Oluşumu ve Geçirdiği Evreler
http://www.youtube.com/watch?v=R4RTXPMI5hg


Volkanlar - Yanardağlar
http://www.youtube.com/watch?v=VEOnjqoabjc

En Sıradışı Gezegenler
http://www.youtube.com/watch?v=rIaEVtu70wo

Evrenin İşleyişi - Galaksiler
http://www.youtube.com/watch?v=Hf6yiID7iu8

Ay Olmasaydı Neler Olurdu
http://www.youtube.com/watch?v=U6sVdulSs5Q

Gölcük Depremi
http://www.youtube.com/watch?v=EI-NLI0sO9M

Okyanus Krallığı
http://www.youtube.com/watch?v=mlwoETTABPg

Evrim - Türlerin Serüveni
http://www.youtube.com/watch?v=9YXCSfHBaAA

Dev Dalgalar (Tsunami)
http://www.youtube.com/watch?v=J5yhF4yB7Qo

Yer Kabuğunun Derinlikleri
http://www.youtube.com/watch?v=duHtyQqQbaY

Dünyanın En Derin Oyuğu
http://www.youtube.com/watch?v=tOrLS40FE84

Anadolu'nun Yeraltı Şehirleri
http://www.youtube.com/watch?v=HU7sBFKBCVM

Yeni Buzul Çağı
http://www.youtube.com/watch?v=oU6ioY5sM9M

Dünyanın En Kuru Yeri
http://www.youtube.com/watch?v=5EhGkmc-79w

Yıldırım Çarpması
http://www.youtube.com/watch?v=YONrd9Cn1e8

Kayalar Nasıl Oluştu
http://www.youtube.com/watch?v=l8u5RFLnqYc

Büyük Göller
http://www.youtube.com/watch?v=oPrzGBa441Y

Zehirli Bulutlar
http://www.youtube.com/watch?v=T-x5bDbA7Y4

Vezüv Yanardağı
http://www.youtube.com/watch?v=roqk9VEoZ5U

Buz Adalar
http://www.youtube.com/watch?v=NgfyetpTMlE

Kuyruklu Yıldızlar
https://www.youtube.com/watch?v=MQV-mRWaeNE

Evrenin Vahşi Fırtınaları
https://www.youtube.com/watch?v=RlQpRyo_KGI

Güneş Sistemi Hakkında Her Şey
https://www.youtube.com/watch?v=RSkczV1YI4U

Gizem Avı - Bermuda Üçgeni
https://www.youtube.com/watch?v=6KEIj3s3mRw

Dünyanın İkizi Venüs
https://www.youtube.com/watch?v=KCNiY_llT4w




26 Mart 2014 Çarşamba

ATLAS


                                                               Dünya Siyasi Haritası
 
Dünya Fiziki Haritası
Avrupa Siyasi Haritası
 

Avrupa Fiziki Haritası

Asya Siyası Haritası

Asya Fiziki Haritası

Afrika Siyasi Haritası

Afrika Fiziki Haritası

Kuzey Amerika Siyasi Haritası

Kuzey Amerika Fiziki Haritası

Güney Amerika Siyasi Haritası

Güney Amerika Fiziki Haritası

Avusturalya Siyasi Haritası

Türkiye Siyasi Haritası

Türkiye Fiziki Haritası

Türkiye Bölgeler Haritası

Türkiye Nüfus Yoğunluğu Haritası

Türkiye İklim Haritası

Türkiye Toprak Tipleri Haritası

Türkiye Jeoloji Haritası

Türkiye Deprem Hattı Haritası

Türkiye Orman Varlığı Haritası

Türkiye Karayolları Haritası

Türkiye Maden Haritası

Coğrafi Resimler

                                                                     FUJİ DAĞI


                                                 
                                                           İSVİÇRE - ALPLER



                 
                                                          FETHİYE ÖLÜDENİZ

                                               
                                                              MACHU PİCCHU


                                     
                                                             RORAİMA DAĞI


                                                         
                                                           NİAGARA ŞELALESİ


                                       
                                                               AMAZON ORMANI


                                     
                                                     COLARADO KANYONU


                                       
                                                DOĞA VE MANZARA RESİMLERİ






























                                                               ÇIĞ DÜŞMESİ


           
                                                                      YILDIRIM



                                                                      HORTUM


               
                                                                        TSUNAMİ


                                                                   
                                                                         DEPREM


                                                             ETNA YANARDAĞI